De geschiktheid bepalen Het vaststellen van definities over de geschiktheid van woningen begint bij het bepalen van doelgroepen. Met het oog op de te verwachten sterke toename van ouderen zijn de doelgroepen gedefinieerd vanuit de mobiliteitsbeperkingen van de bewoners. Van alle Nederlandse huishoudens gebruikt ruim 5% een hulpmiddel bij het lopen, meestal een wandelstok, rollator of een rolstoel. Nog eens 1% krijgt thuis regelmatig verpleegzorg. Van de 75-plussers gebruikt 25% tot 30% een loophulpmiddel en wordt 6% thuis verpleegd (WoON 2015 en 2018). In Nederland zijn er verschillende modellen om de geschiktheid van woningen en woongebouwen voor bewoners met een mobiliteitsbeperking te bepalen. Verschillende modellen Van de in Nederland gangbare modellen gaan enkele vooral uit van mobiliteitsbeperkingen. Zie bijvoorbeeld het Sterrensysteem van het kenniscentrum Bouw Advies Toegankelijkheid (BAT). Het Sterrensysteem wordt in den lande in verschillende variaties toegepast. Andere modellen betrekken ook andere beperkingen, zoals visuele en verstandelijke, zoals de Beslisboom langer thuis. Deze beslisboom is door Techniek Nederland ontwikkeld in samenwerking met Aedes, Companen en Bouwend Nederland. Het kenniscentrum Opplussen richt zich op het toegankelijk maken van bestaande woningen voor '55-plussers en mindervaliden'. Het oppluslabel betrekt niet alleen de woningkenmerken, maar ook de woonomgeving en de veiligheid. Nog weer uitgebreider is Woonkeur, dat is samengesteld uit het Seniorenlabel, het Politiekeurmerk Veilig Wonen voor Nieuwbouw, de VAC-Kwaliteitswijzer en het Handboek voor Toegankelijkheid. WoonKeur omvat een verplicht basispakket voor nieuwbouwwoningen met eisen over de directe woonomgeving, het woongebouw en de woning. Daarnaast zijn er aanvullende pakketten voor zorg, veiligheid en toekomstwaarde. Zorg op de kaart  is een initiatief van het Ministerie van VWS en ontwikkeld door TNO. Hiermee kunnen per gemeente op basis van open source data jaarlijks vrijkomende en aanpasbare woningen (aanbod) in twee scenario’s - lage en hoge verhuismobiliteit - worden gekoppeld aan de jaarlijkse vraag van ‘mobiliteitsbeperkten’. In deze methodiek wordt op basis van grove kenmerken van woningen uit het BAG de mate bepaald waarin deze aanpasbaar zijn. Hoewel Zorg op de kaart veel informatie bevat, is deze te grofmazig en te veel op hoofdlijnen om vraag en aanbod binnen ‘Wonen en zorg in balans’ op een gedegen manier aan elkaar te kunnen koppelen. Niettemin kan het een nuttige tool zijn ter ondersteuning van vorming van algemeen beleid. Van een iets andere orde is de Woonzorgwijzer, een initiatief van het Ministerie van BZK, Platform 31 en provincie Zuid-Holland, ontwikkeld door Rigo en doorontwikkeld door Stichting In Fact. De Woonzorgwijzer is ook een instrument om de beleidsvorming te faciliteren. Het model maakt op een laag geografisch schaalniveau inzichtelijk waar mensen met een bepaalde aandoening wonen en welke beperkingen zij mogelijk ervaren. In de methodiek wordt een veelheid aan beperkingenprofielen en mate van zelfredzaamheid weergegeven. De focus ligt hierbij op de vraagkant. Er wordt echter geen onderscheid gemaakt naar loophulpmiddel, waardoor ook geen relatie is te leggen naar de geschiktheid van het aanbod. Andere methodieken Wellicht kent u nog andere methodieken en gegevensbronnen die kunnen worden gebruikt om wonen en zorg in balans te brengen. Wilt u weten wat de mogelijkheden zijn om vraag en aanbod aan elkaar te koppelen? Wij denken graag met u mee! Afweging De documentatie van het Woonkeurlabel telt ruim 200 pagina's. Maar het kan veel compacter. Wij vatten de eisen van het Sterrensysteem van het BAT samen in één interactieve A4. Welk model in uw situatie het meest geschikt is hangt vooral af van het doel waarvoor u het wilt gebruiken. Wilt u uw woning een kwaliteitskeurmerk meegeven, dan komen het Oppluslabel en Woonkeur in aanmerking. Gaat het om de geschiktheid van de bestaande woningen en woonbuurten, dan voldoet het Sterrensysteem (BAT) goed. Voor het bouwen van nieuwe woningen is de beslisboom Langer thuis misschien meer geschikt. Hierin zijn de eisen ten aanzien van rolstoelgeschikte woningen (vooral ten aanzien van deuren en gangen) nogal streng. Iets dat in bestaande bebouwing lastig te realiseren zal zijn. De beslisboom van Aedes, Zorg op de kaart en de Woonzorgwijzer zijn stuk voor stuk instrumenten met veel informatie over geschikt wonen. De eerste twee zijn bovendien gratis beschikbaar. Wanneer het u echter vooral te doen is om het voorzien in de vraag naar geschikte woningen, bevelen wij de aanpak volgens ‘Wonen en zorg in balans’ aan. Een maatwerkproduct voor uw specifieke lokale situatie.